یزد- کاروانسرای «سنگی انجیره» شهرستان اردکان قدیمی‌ترین کاروانسراهای استان یزد است، بنایی سنگی که بازمانده‌ای از دوره ایلخانان است.

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: کاروانسرای سنگی انجیره اردکان قدیمی ترین کاروانسرای یزد مربوط به دوره ایلخانی است. این بنا که در ساخت آن از سنگ و در بعضی قسمتهای آن از آجر استفاده شده دارای پلان هشت ضلعی نامنظم است.

این بنا در بیابان انجیره در مجاور راه قدیمی یزد به ساغند و طبس در فاصله تقریبی ۵۰۰ متر از کاروانسرای آجری انجیره قرار گرفته است و به شماره ثبتی ۲۴۴۹ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

کاروانسرای ۷۰۰ ساله‌ای که در دوره چیرگی ایلخانان مغول بنا شد

این کاروانسرای ۷۰۰ ساله در دوره‌ی چیرگی ایلخانان مغول بنا شده است. آن را در راه دیرینه‌ای ساخته‌اند که یزد را به نمک‌زار ساغَند و طبس می‌رساند. برخی باستان‌شناسان نشانه‌هایی را گواه می‌آورند که نشان از تاریخ کهن‌تر کاروانسرای سنگی انجیره دارد و می‌گویند که نه در دوره‌ی ایلخانان بلکه در سده‌ی چهارم ساخته شده است.

یک سبب دیگر این گمان آن است که اصطخری (جغرافیانویس سده‌ی چهارم) در کتابش از این سرا و حوضچه‌ی آن نام بُرده و نوشته است که جایی برای اُتراق کاروانیان بوده است؛ هرچند در زمان اصطخری، شکل سازه‌ی انجیره کاروانسرایی نبوده است.

معماری کاروانسرا

کاروانسرای سنگی انجیره سازه‌ای هشت‌گوشه‌ای (ضلعی) است. با آنکه از سنگ ساخته شده، در جاهایی آجر نیز به‌کار برده‌اند. فضای درونی آن اندکی با مهرازی دیگر سازه‌های کاروانسرایی ایران تفاوت دارد. اصطبل‌ها در دو سوی سازه هستند و درهای ورودی رو به حیاط کاروانسرا و هشتی سازه باز می‌شود. اتاق‌ها نیز تاقچه‌دار هستند.